Međutim, po narodnom predanju koje je, istina, relativno kasno zapisano, Tvrdoški manastir je osnovao Sv. car Konstantin i majka mu Jelena, a zatim je, pošto bješe srušen i zapustio, postao zadužbina kralja srpskog Milutina, krajem XIII ili početkom XIV vijeka. Temeljnu obnovu 1509. godine izvršio je mitropolit Trebinjski Visarion I.
Od tada trobrodne crkve sa kubetom sačuvani su do danas temelji, šest kamenih stubova, presto na gornjem mjestu i dijelovi zidova sa ostacima fresaka. Manastir je dva vijeka, ako ne i više, bio sjedište Humsko-Hercegovačke, tada zvane Trebinjske mitropolije. U tursko-mletačkom ratu Venecijanci su 1694. godine digli crkvu i cio manastir lagumom baruta u vazduh, što je opisao Hercegovac Vladimir Ćorović, zaslužan, pored ostalog, i za opis istorije skoro svih hercegovačkih manastira.
Crkvu je tek 1928. godine obnovio novi zadužbinar Nikola Runjevac, bogati Trebinjac iz Amerike. Tada je opravljen manji, stari konak i podignut novi i veći konak. Veliki preporod i intenzivnu obnovu manastir doživljava od 1955. godine i ta obnova traje do danas.
Po razrušenju manastira Tvrdoša krajem XVII vijeka, mnoge duhovne i kulturne visokovrijedne svetinje i dragocjenosti iz Tvrdoša prenesene su u Manastir Savinu. Svoj život ovaj manastir je nastavio ne samo u Savini, nego još više u nedalekom metohu – manastiru Dužima. U Tvrdoš je donijeta iz manastira Duži oktobra 1992. sveta ruka nepoznatog Svetitelja, najvjerovatnije Sv. Kraljice Jelene, Milutinove i Dragutinove majke (kao što je ista bila u manastiru, prema zapisu na Šestodnevniku manastiraTrebinja koji je sada u Savini).
Podrum manastira
Nešto po čemu je ovaj manastir drugači od ostalih je to što monasi ovog svetog hrama proizvode vino, koje je najbolje u Republici Srpskoj, a po nagrada može se slobodno reći i šire. U jednoj prastaroj epskoj narodnoj pjesmi pominje se manastir Tvrdoš i njegovi podrumi, odnosno manastirske izbe ispunjene vinom. U tamnim vremenima poslije propasti srpske srednjovjekovne države, srpski monasi su u manastirima očuvali klicu srpske duhovnosti i kulture, pa i tradiciju srpskog vinarstva. Isto kao i u čitavoj Evropi, uostalom, i u našem vinarstvu najveće zasluge za prenošenje znanja o uzgajanju vinove loze i proizvodnji vina pripadaju monaštvu. Mnoge slavne vinarske kuće Francuske, Italije, Španije i Nemačke nastale su na starim manastirskim posjedima ili kao nastavljači njihove tradicije. Brojni su i srpski manastiri koji su vinarski ugled sačuvali do današnjih dana: Visoki Dečani, Ljubostinja, Tvrdoš.
Monasi manastira Tvrdoš, započeli su pre desetak godina novo poglavlje u priči o manastirskom vinarstvu kod nas. Preuzeli su brigu nad vinovom lozom u Trebinjskom polju, gdje su stari zasadi Vranca smešteni na 70 hektara površine i podigli čak 60 hektara mladih vinograda u Popovom polju.
Danas, manastir ima dva podruma. U starom kamenom podrumu iz 15. veka, u stoljetnim hrastovim bačvama sazrijeva vranac, a samo desetak metara dalje, uz samu Trebišnjicu, ukopan je novi podrum opremljen najsevremenijom tehnologijom, ali savršeno uklopljen u postojeći kompleks.
Moderna tehnološka rješenja uključuju i gravitacioni transport vina tokom procesa prerade, omogućen visinskim razlikama između različitih nivoa podruma.
Izvor: Nacional
Objavite komentar